Deze winter neemt Het Noordbrabants Museum zijn bezoekers mee op een ontdekkingsreis door de westerse kunstgeschiedenis. Het museum presenteert een voor Nederland uitzonderlijke particuliere collectie. Deze verzameling bevat werk van kunstenaars van wereldfaam, zoals Constantin Brancusi, Pablo Picasso, Salvador Dalí, Joan Miró en Tamara de Lempicka, maar ook hedendaagse kunstenaars als Anish Kapoor, Olafur Eliasson en Marlene Dumas. De tentoonstelling De ontdekking van het heden, in een andere vorm getoond in Singer Laren, is van 19 december 2021 tot en met 26 februari 2022 te zien in ’s-Hertogenbosch.
Een collectie van topniveau
Niet alleen musea verzamelen kunst, ook particuliere verzamelaars bouwen fantastische collecties op. Maar gepassioneerd verzamelen vanuit een eigen interesse betekent soms dat de samenhang van een collectie als geheel verloren gaat. Daar is bij deze verzameling geen sprake van. De collectie is veelzijdig en tegelijkertijd uiterst coherent en kent in Nederland haar gelijke niet. Zij getuigt van de grote kunstkennis en het feilloos gevoel voor verfijning en kwaliteit van de verzamelaar. De collectie bevat dan ook topstukken die in internationale musea niet zouden misstaan. Zo goed als alle belangrijke kunststromingen uit de 20ste eeuw en grote namen van de moderne kunst zijn ruim vertegenwoordigd, evenals hedendaagse internationale topkunstenaars. Uit deze collectie zullen ruim negentig kunstwerken in de tentoonstelling te zien zijn.
Constantin Brancusi, Portrait d'une Femme, ca. 1918. Foto Peter Cox. Particuliere collectie, Succession Brancusi, All Rights Reserved (ADAGP), c/o Pictoright Amsterdam 2022
Pablo Picasso, Tête de Pierrot, 1926. Foto: Peter Cox. Particuliere collectie, c/o Pictoright Amsterdam 2021
De ontdekking van het heden in Het Noordbrabants Museum
In het begin van de 20ste eeuw raken de ontwikkelingen in de maatschappij én in de kunst in een stroomversnelling. Kunstenaars beginnen tegen de gevestigde orde aan te schoppen. Ze experimenteren en zoeken naar nieuwe vormen; de kunststromingen volgen elkaar in rap tempo op. Voortgestuwd door kunstenaars als Pablo Picasso, Fernand Léger en Piet Mondriaan ontstaat abstracte kunst in het kubisme, futurisme en De Stijl. Salvador Dalí, René Magritte en Joan Miró laten in het surrealisme rede en logica los, terwijl kunstenaars als Constant Brancusi en Amadeo Modigliani hun kunst proberen terug te brengen naar de essentie. ZERO kunstenaars reageren in de jaren vijftig en zestig op hun voorgangers en pleiten voor radicale vernieuwing. Ook de werken van wereldberoemde hedendaagse kunstenaars als Olafur Eliasson en Anish Kapoor laten zien hoe de kunst blijft reageren op zichzelf en de maatschappij om zich heen. In het inleidende essay in de bijhorende catalogus schrijft kunstjournalist Edo Dijksterhuis: ‘In het modernisme is het heden ontstaan.’ Dat verklaart de titel van deze tentoonstelling: De ontdekking van het heden.
Salvador Dalí, Carry-le-Rouet, 1930. Foto: Peter Cox. Particuliere collectie © Salvador Dalí, Fundación Gala-Salvador Dalí, c/o Pictoright Amsterdam 2021
Joan Miró, Peinture-Bleu, 1927. Foto Peter Cox. Particuliere collectie © Successió Miró, c/o Pictoright Amsterdam, 2022