27 juni 2022

Symbolisme in Vlaanderen: Terug naar de natuur, oorsprong en innerlijke rust

Persbericht

Een verstild rivierlandschap om bij weg te dromen, een krachtige boerenkop die je recht in de ogen kijkt en een kwetsbaar figuur van marmer. Het werk van de Belgische kunstenaars George Minne, Valerius de Saedeleer en Gustave van de Woestyne laat zich niet makkelijk in één beeld vangen. Toch hebben alle werken iets gemeen: ze zijn gemaakt vanuit een verlangen naar verdieping. In de tentoonstelling Symbolisme in Vlaanderen. De eerste generatie kunstenaars in Sint-Martens-Latem, vertelt Het Noordbrabants Museum over de zoektocht van deze drie kunstenaars. Een zoektocht die ook nu nog voor velen herkenbaar is: terug naar de natuur, de oorsprong en innerlijke rust. Te zien van 10 juli tot en met 9 oktober in 's-Hertogenbosch.

Valerius de Saedeleer, De Leie in de ochtend, 1905. Olieverf op doek, ’t Gasthuys - Stedelijk Museum Aalst

We leven in een drukke wereld die snel verandert en groeit. Rond 1900 was dat niet anders. Wanneer de industrialisatie in Gent volop aan de gang is, ontstaat een tegengeluid. Een groep jonge artistiekelingen blijkt wars van de ronkende industrie en vluchtigheid van het dagelijks bestaan. Zij ontvluchten de moderne drukke stad om in het pittoreske dorp Sint-Martens-Latem aan de rivier de Leie te gaan wonen. Door een sterke verbondenheid met de natuur, samen met de boerenbevolking en vooral met elkaar, ontstaat een stemming van spiritualiteit en verdieping. Dat gaf hun alle ruimte en inspiratie om kunst te creëren. De kunstenaars grijpen daarbij terug naar hun voorgangers, maar met een verfrissende blik. Dat is terug te zien in hun zeer authentieke werken, waarvan er ruim 60 worden tentoongesteld.

Gustave van de Woestyne, De slechte zaaier, 1908. The Phoebus Foundation, Antwerpen
Gustave van de Woestyne, De papeter, 1911, Collectie gemeentelijk museum Gevaert-Minne, Sint-Martens-Latem

De kunstenaars en hun gelijkgestemden

Symbolisme in Vlaanderen gaat over drie belangrijke kunstenaars van de groep: George Minne, Valerius de Saedeleer en Gustave van de Woestyne. De beeldhouwer George Minne heeft al naam gemaakt als symbolist wanneer hij in 1899 in Sint-Martens-Latem gaat wonen. Met zijn verstilde beelden en spirituele gedachtengoed is hij een voorbeeld voor anderen. Valerius de Saedeleer is meester in het schilderen van landschappen. Met zijn dromerige, weidse en pure vergezichten zet hij de tijd stil. Gustave van de Woestyne richt zich in zijn schilderijen op de mens. Fijngetekende, krachtige boerenkoppen met karakteristieke gelaatstrekken weet hij in treffende kleuren vast te leggen. Werken van gelijkgestemden als schrijver-dichter Karel van de Woestijne en schilder Jan Toorop geven een nog completer beeld in de tentoonstelling.

George Minne, Baadster, 1899. Collectie gemeentelijk museum Gevaert-Minne, Sint-Martens-Latem
Valerius de Saedeleer, De Winter, 1911. Particuliere collectie

Verdieping

De kunst komt nog meer tot leven via de gratis audiotour die te beluisteren is met een smartphone app. Daarnaast verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus van de hand van gastconservator Piet Boyens, kenner bij uitstek van deze kunstenaarsgroep. De publicatie is voor € 29,95 te koop bij de (online) boekhandel en museumshop.

Meest Belgische museum

Van oudsher richt Het Noordbrabants Museum zich op de kunst en geschiedenis van het hertogdom Brabant en de Zuidelijke Nederlanden. Met zijn collectie en tijdelijke tentoonstellingen profileert het museum zich dan ook als 'het meest Belgische museum van Nederland'. De expositie Symbolisme in Vlaanderen past naadloos in dit beleid.