De in Brabant geboren en getogen kunstenaar Vincent van Gogh (1853-1890) heeft de laatste jaren een steeds prominentere plaats gekregen in Het Noordbrabants Museum. In het landschap en onder de bevolking van zijn geboortestreek vond hij zijn inspiratie en koos hij de thematiek waaraan hij zijn hele kunstenaarsleven trouw bleef. Reden om hieraan een volledige expositieruimte te wijden. Vanaf 26 maart 2021 opent het museum de permanente, omvangrijke presentatie Van Gogh in Brabant. Schilderijen, brieven, foto's, animaties en andere objecten vertellen over Van Goghs beginnend kunstenaarschap en over de verbondenheid met zijn geliefde Brabant.
De enige plek in Brabant waar Van Goghs werk te zien is
Het Noordbrabants Museum is de enige plek in Brabant waar werken van Van Gogh te bewonderen zijn. Na de eerste aankoop in 1984 en een geleidelijk toegenomen aantal bruiklenen van collega-musea en particulieren, heeft het museum de afgelopen vier jaar de collectie nog eens aanzienlijk weten te versterken. Vanwege de groeiende Van Goghcollectie en het belang van Van Gogh voor Noord-Brabant is besloten nu een volledige zaal aan de kunstenaar te wijden. Dit geeft bovendien de mogelijkheid zijn Brabantse werk in een bredere context te presenteren.
Schilderijen vormen de kern
De nieuwe presentatie gaat in op Van Goghs ontwikkeling als schilder en belicht de belangrijkste thema’s uit zijn Brabantse periode: de landelijke omgeving, het boerenleven en het stilleven. Vijf van de twaalf getoonde werken zijn eigendom van Het Noordbrabants Museum. Daarnaast worden bruiklenen getoond uit de collecties van Van Gogh Museum, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Rijksmuseum, Centraal Museum en particulieren. De komende jaren zal door wisseling van werken steeds een interessante selectie uit Van Goghs Brabantse oeuvre worden getoond. Bovendien blijft het museum geïnteresseerd in mogelijke nieuwe aanwinsten.
Vincent van Gogh, Collse watermolen, 1884. Foto: Peter Cox. Het Noordbrabants Museum, 's-Hertogenbosch
Vincent van Gogh, De tuin van de pastorie te Nuenen, 1885. Foto: Peter Cox. Het Noordbrabants Museum, 's-Hertogenbosch
Van Brabants ‘schildermenneke’ tot wereldwijd fenomeen
In de presentatie is uiteraard ook ruim aandacht voor Van Goghs leven. Vincent woonde de helft van zijn bestaan in Brabant en is hier gevormd. Een tijdlijn loopt als rode draad door de presentatie en geeft met persoonlijke documenten, foto’s en geanimeerde brieffragmenten een goed beeld van Vincents leven. Ook wordt een koppeling gemaakt tussen Van Gogh en het Brabantse erfgoed. Door Van Gogh geschilderde objecten als manden, spades en mutsen geven een beeld van het leven van alledag. Ook is te zien hoe Van Gogh van een Brabants ‘schildermenneke’ uitgroeide tot wereldwijd fenomeen.
Gedicht van Marieke Lucas Rijneveld
Speciaal voor deze presentatie schreef ‘International Booker Prize winnaar’ Marieke Lucas Rijneveld een gedicht over Van Gogh. Door het lezen van zijn brieven en bestuderen van zijn werk ontstond een poëtisch drieluik dat de gedachtegang en gevoelens van Van Gogh pakkend verwoordt. Marieke Lucas sprak dit gedicht zelf in bij de eveneens als drieluik gemaakte film van Roel van Tour, te zien op grote schermen bij binnenkomst van de zaal. De krachtige beelden van de onaangetaste plekken die Brabant nog kent en de rake woorden van Marieke Lucas brengen de bezoeker onmiddellijk naar het Brabantse boerenleven van toen én daarmee naar de wereld van Van Gogh.
Digitaal bezoek
Omdat een open museum de komende tijd niet vanzelfsprekend is, kun je de presentatie vanaf 26 maart digitaal bezoeken. De inmiddels vaste presentator van de online museumtour, Lucas De Man, voert de bezoekers mee door de nieuwe presentatie. Met de nodige humor en onuitputtelijke nieuwsgierigheid vraagt hij onze conservator Helewise Berger alles over het leven van Van Gogh. De tour is gratis te bekijken via www.hnbm.nl/tour.