Geweest
11 juni t/m 21 november 2021

Dalí - en niets anders

Van erotische schetsen tot zelfontworpen advertenties

Salvador Dalí (1904-1989) was een creatieve alleskunner. Vrijwel iedereen kent zijn schilderijen met smeltende uurwerken, maar juist deze krijg je nu niet te zien. In de tentoonstelling Dalí - en niets anders maak je kennis met zijn verrassende kant: van erotische schetsen tot zelfontworpen advertenties. Een bijzondere selectie foto's geeft een inkijkje in zijn leven aan de Spaanse kust. Want wist je dat hij naast kunstschilder, ook reclamemaker, schrijver, acteur, minnaar én model was?

Dalí ontwikkelde zich al op zeer jonge leeftijd tot kunstenaar. Hij deed er vervolgens alles aan om de aandacht op zichzelf te vestigen. En met succes! Zijn sprankelende humor, vergaande passie, bewuste provocatie, opmerkelijke uitspraken en natuurlijk zijn markante snor vielen op. Het leven van de Catalaan was één groot, vaak provocerend optreden. Hij stond graag in de schijnwerpers en zocht de aandacht van de massa. Hij cultiveerde zijn uiterlijk, schitterde in magazines, trad op in talkshows en was veelvuldig in het nieuws. Hiermee maakte hij zichzelf tot een wereldberoemd en onsterfelijk merk: Dalí - en niets anders.

Van Chupa Chups logo tot Vogue cover

Advertenties voor nylonkousen van Bryans, aardolie van Shell en auto's van Datsun. Ontwerpen voor parfums, Chupa Chups lolly's, Vogue covers en een asbak voor Air India. Dalí schroomde niet om zijn artistieke gaven aan te wenden voor de meest uiteenlopende commerciële opdrachten. Hij was in vele opzichten een baanbrekend kunstenaar. Naast zijn personage dat op zichzelf al een kunstwerk was, breidde hij zijn kunsten uit tot ver buiten het schilderwerk. Niets was hem te gek.

Salvador Dalí, Reclame voor nylonkousen van het merk Bryans Hosiery in het tijdschrift Vogue, 1944. Drukinkt op papier. Particuliere collectie. © Salvador Dalí, Fundación Gala-Salvador Dalí

Intieme foto's van zijn leven

De veelzijdige tentoonstelling bevat behalve tekeningen, ontwerpen en objecten van uiteenlopende aard ook een niet eerder in Nederland getoonde selectie van 125 foto's die een intiem kijkje bieden in het leven van de flamboyante Catalaan. De foto's zijn gemaakt door de Franse fotograaf Robert P. Descharnes (1926-2014). Hij maakte meer dan 60.000 foto's van de kunstenaar. De foto’s tonen Dalí - immer poserend - in en rond zijn bijzondere huis in Port Lligat en aan de kust nabij het Catalaanse Cadaqués: de kunstenaar aan het werk, in zijn vrije tijd met vrienden en uiteraard met zijn grote liefde Gala.

Robert Descharnes, Salvador Dalí met paardenbloem. Port Lligat, Cadaqués, oktober 1959.  © Descharnes & Descharnes sarl 2021 / Image Rights of Salvador Dalí reserved. Fundació Gala-Salvador Dalí, Figueres, 2021
Robert Descharnes, Salvador Dalí en Gala op hun boot. Augustus 1959.  © Descharnes & Descharnes sarl 2021 / Image Rights of Salvador Dalí reserved. Fundació Gala-Salvador Dalí, Figueres, 2021
Robert Descharnes, Salvador Dalí poseert in een tuniek van lamé ontworpen door Christian Dior voor de rots die hem inspireerde voor zijn schilderij El gran masturbador (De grote masturbator) (1929). Culleró, Cap de Creus, Cadaqués, zomer 1955. © Descharnes & Descharnes sarl 2021 / Image Rights of Salvador Dalí reserved. Fundació Gala-Salvador Dalí, Figueres, 2021

"Op mijn derde wilde ik kok worden. Op mijn vijfde wilde ik al Napoleon zijn. Sedertdien heeft mijn ambitie alleen maar steeds grotere vormen aangenomen, en tegenwoordig is het mijn streven om Salvador Dalí te worden, en niets anders."

— Salvador Dalí, 1972. Bron: Alain Bosquet, Salvador Dali. In gesprek met een genie. Gerrit Komrij vert. (Amsterdam 1972)

Bewerkt door Salvador Dalí

Zelden vertoond is de complete door Dalí in de jaren 70 bewerkte reeks Los Caprichos (De Grillen) van Francisco Goya. Deze aquatint-etsen maakte Goya eind 18de eeuw; ze bevatten een verlichte en satirische kritiek op de dwaasheden van de toenmalige Spaanse maatschappij. Kort na verschijning liet Goya de reeks uit de handel nemen uit angst voor vervolging.

Dalí, groot bewonderaar, maakte exacte replica's van de oorspronkelijke zwart-wit prenten. Hij voegde op typisch Dalinese wijze, al associërend, gekleurde elementen toe en gaf hiermee deze reeks een surrealistische, in veel gevallen ook erotische lading.

Bestel de catalogus

Thuis op je gemak verder lezen? Bij de tentoonstelling verschijnt een uitgave van WBOOKS. De catalogus toont de foto's van Robert Descharnes. De publicatie is te koop bij de (online) boekhandel en Museumshop. Ook leuk om cadeau te doen!

€ 24,95 Nu kopen

Ontdek meer