Geweest
3 maart t/m 29 mei 2022

Extreme zorg

De eerste golf van corona door de lens van een arts

Het is 1 maart 2020. De eerste coronapatiënt belandt in het Jeroen Bosch Ziekenhuis in 's-Hertogenbosch. Het duurt niet lang voor het ziekenhuis wordt overspoeld: de eerste coronagolf is een feit. Twee jaar nadat het coronavirus uitbrak, blikken we terug met een fotoreeks. Anesthesioloog én fotograaf David Pattyn kan zich midden in deze crisissituatie vrij bewegen onder zijn collega's en legt de uitzonderlijke omstandigheden vast met een reeks indrukwekkende foto's. Je ziet de indringende blikken en voelt de spanning achter de schermen. De impact blijkt ook uit de verhalen van de zorgverleners die er vanaf het eerste moment bij waren.

Er is een foto van mijn ogen achter een helm van plexiglas. Ik kijk op naar Thom, de anesthesioloog. Het is begin maart, onze allereerste intubatie, ik zie een blik die onzekerheid uitdrukt, en spanning. We zijn onverstaanbaar vanachter masker en helm, communiceren doen we vooral met onze ogen. Je kunt een hoop zeggen met je ogen, weet ik nu.

— Monica Spoelstra, anesthesiemedewerker
David Pattyn, Na een drukke nachtdienst wordt de overdracht gedaan aan de dagdienst, 2020.
David Pattyn, Anesthesioloog van het Radboud UMC Ed Spoelder maakt een beademde COVID patiënt klaar voor transport naar een ander ziekenhuis, 2020.

Over David Pattyn

David Pattyn, anesthesioloog in het Jeroen Bosch Ziekenhuis, heeft veel internationale prijzen gewonnen als fotograaf. Hij is gespecialiseerd in natuurfotografie, maar maakte voor deze serie een uitzondering. Een selectie van 23 foto’s laat de impact op het ziekenhuis én de zorgmedewerkers zien. Personeel van top tot teen in beschermende kleding, de zorgen die je aan hun ogen kunt aflezen en het tot diep in de nacht bijstaan van patiënten.

Ooggetuigenverslagen

Het aangrijpende verhaal achter de foto’s wordt meteen duidelijk door de verhalen van de zorgverleners. Zij stonden aan de frontlinie. Ellen de Visser, journalist bij de Volkskrant, sprak ic-artsen, anesthesiologen en verpleegkundigen. Een fragment:

Wij waren erbij als patiënten, vlak voordat ze beademd zouden worden, een emotioneel laatste gesprek met hun familie hadden. Daar hebben veel verpleegkundigen last van gehad. Na afloop van iedere dienst waren er psychologen om ons bij te staan, er zaten soms echt collega’s te huilen.

— Hans Verhoeven, ic-verpleegkundige

Mantel van Hoop en Troost

Al eeuwenlang wordt Maria bij epidemieën aangeroepen ter bescherming. Tijdens de coronaperiode blijkt Maria, de Zoete Moeder van ’s-Hertogenbosch, voor velen opnieuw een symbool van hoop en troost. Onder de mantel van Maria kun je schuilen, zo wordt het ook vaak in de kunstgeschiedenis afgebeeld.

Om dat te onderstrepen heeft Margriet Luyten in opdracht van De Broederschap van Onze Lieve Vrouw van Den Bosch een nieuwe mantel voor Maria ontworpen. De mantel is geweven in het TextielLab in Tilburg en is als verbindend middelpunt te bewonderen in de tentoonstelling.

Foto Tommy de Lange
Foto Tommy de Lange
Foto Tommy de Lange

Sint-Janskathedraal

Luyten is de winnaar van de Will en Jan van Hoof Kunstprijs Noord-Brabant 2020. Ze beoefent vele genres: beeldhouwkunst, fotografie, film- en textielkunst, waarbij het verstrijken van de tijd als hoofdthema dient. De nog niet eerder getoonde mantel wordt na 25 april in de Sint-Janskathedraal om de schouders van Maria gehangen. Daar is het werk gedurende de meimaand te zien, vervolgens zal De Zoete Lieve Vrouw de mantel jaarlijks in de vastenperiode dragen.

Deze tentoonstelling is tot stand gekomen met medewerking van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. 

Ontdek meer