Altijd te zien

Jan Sluijters: meester van het Nederlandse modernisme

Vaste collectie

Als geboren en getogen Bosschenaar is Jan Sluijters (1881-1957) een belangrijke kunstenaar voor Het Noordbrabants Museum. In deze stad zette de jonge schilder zijn eerste stappen richting het kunstenaarschap, waarna hij uitgroeide tot een meester van het Nederlands modernisme. Onze Sluijterscollectie is dan ook groot en bevat veel topstukken. Van kleurrijke Brabantse weilanden en fascinerende portretten, tot indrukwekkende figuurstudies en natúúrlijk publiekslieveling Liesje is jarig. Kom en bewonder een spectaculair overzicht van Sluijters' oeuvre!

KLEINE JAN HEEFT TALENT

In 1881 werd in de Brabantse hoofdstad een van 's lands belangrijkste modernisten geboren. Dat Sluijters over tekentalent beschikte, werd al snel duidelijk. Als kleine jongen keek hij de kunst af bij zijn vader, een graveur die veel opdrachten thuis uitvoerde. Het bleek de perfecte leerschool, want binnen de kortste keren zat hij op de Koninklijke School voor Nuttige en Beeldende kunsten om zijn talent verder te ontwikkelen.

Jan Sluijters, Portret van Greet Sluijters-van Cooten (1885-1967), 1940. Particuliere collectie. c/o Pictoright Amsterdam 2022
Jan Sluijters, Gezicht op Leende, 1909. Aangekocht met steun van de Adviescommissie Verdeelsubsidie Basistaken Musea. c/o Pictoright Amsterdam 2022
Jan Sluijters, Liesje is jarig, 1929. c/o Pictoright Amsterdam 2022

Op zijn 13de verhuisde de jonge Sluijters samen met zijn ouders en drie zussen naar Amsterdam. Het bleek dé plek om zijn carrière als kunstschilder van de grond te krijgen. Vanuit de hoofdstad bezocht de jonge kunstenaar Italië, Spanje en Frankrijk, maar hij keerde steeds terug naar Amsterdam waar hij zich ontwikkelde tot een ongekende vernieuwer van de Nederlandse schilderkunst.

VAN PRIJS NAAR PARIJS

In 1904 won Sluijters de Prix de Rome: de oudste en meest prestigieuze prijs voor talentvolle kunstenaars en architecten in Nederland die gepaard gaat met een studiebeurs. Wat een eer! Het ging goed, totdat Sluijters twee jaar later stiekem een poosje in Parijs vertoefde. In die tijd de hoofdstad van de moderne kunst. Hij maakte kennis met het fauvisme (een kunststroming waarbij felle kleuren de boventoon voeren) en was meteen verkocht. Hij verwerkte de moderne, 'wilde' invloeden in zijn werk en verloor daarmee zijn studiebeurs. Geheel onterecht, vond hij zelf. Eenmaal terug in Nederland gaf Sluijters zijn Parijse ervaringen nog meer kleur, waarmee hij de ontwikkeling van de moderne kunst in Nederland een gigantische impuls gaf.

LICHT EN KLEURENKRACHT

Een paar jaar later, in 1909 om precies te zijn, keerde Sluijters even terug naar zijn bakermat Brabant. Tijd om nieuwe inspiratie op te doen in kunstenaarsdorp Heeze. Hij schilderde boerderijen, boslaantjes en idyllische boomgaarden in fijne toetsen en kleurnuances. In zijn landschappen experimenteerde hij juist weer uitvoerig met licht en kleur. Wist je dat hij voor een speciaal effect ook af en toe de achterkant van zijn penseel gebruikte?

Die nadruk op het vangen van licht en kleurkracht werd op dat moment bekend als het luminisme. Sluijters drukte zijn gevoel uit in kleur, maar bleef trouw aan de realiteit. Typerend voor zijn Brabantse periode waren de blauwgroene en paarse kleuren. Samen met Piet Mondriaan en Leo Gestel vormde Sluijters de voorhoede van het zinderende luminisme.

DÉ PORTRETSCHILDER VAN NEDERLAND

Misschien ken je Sluijters vooral van zijn kleurrijke landschappen en stadgezichten, maar hij stond ook bekend als dé portretschilder van ons land. Vooral zijn vrouwen- en kinderportretten waren erg geliefd. Hij portretteerde ook veel vooraanstaande mensen. Met politici, prelaten, industriëlen, musici, toneelspelers en kunstverzamelaars had de schilder een interessante en rijke klantenkring opgebouwd. Dit deed hij vaak in opdracht, maar ook op eigen initiatief. Want kleurrijke of juist onopvallende types die hij met een hoed en sjaal schwung kon geven, nodigde Sluijters maar wat graag uit in zijn atelier. Ook zijn vrouw Greet en zijn kinderen Loes, Jan, Rob en Lies liet hij met plezier voor zich poseren.

Ontdek meer