Altijd te zien

Oude kunst

Bruegel, Van Thulden en navolgers van Bosch

Fan van oude kunst? Dan zit je hier goed. Met werk uit de tijd van Pieter Bruegel, een magistraal zilverkabinet en natuurlijk de Meesters van het Zuiden voert deze presentatie je rechtstreeks naar het verleden. Van Pieter Paul Rubens en Antony van Dyck tot Theodoor van Thulden en Michaelina Wautier, van landschappen en portretten tot allegorische voorstellingen en stillevens: je kijkt je ogen uit.

 

Nalatenschap van Bosch en Brueghel

Jheronimus Bosch (ca. 1450-1516) en Pieter Bruegel de Oude (ca. 1526-1569) behoren zonder twijfel tot de belangrijkste kunstenaars uit Brabant. Wat schilderden zij precies? Bosch verbeeldde religieuze onderwerpen, spreekwoorden en volksgebruiken. Zijn handelsmerk: de monsterlijke en vaak grappige fantasiewezens waarmee hij naar het laatste oordeel verwijst.

Bruegels onderwerpskeuze werd in het begin sterk beïnvloed door Bosch. Later ontwikkelde hij een eigen stijl en werd het landschap een van zijn favoriete onderwerpen. Religieuze onderwerpen pakte Brueghel verrassend modern aan, bijvoorbeeld door het hart van Antwerpen als achtergrond voor een kruisiging te gebruiken.

Leerlingen en navolgers

De populariteit van zowel Bosch als Bruegel blijkt uit de vele navolgers die de kunstschilders kregen. Iets wat overigens heel normaal was in die tijd. Sterker nog: kopiëren was onderdeel van de schildersopleiding en bekende kopieën gingen als warme broodjes over de toonbank. Hoe anders is het nu. Tegenwoordig worden de geschilderde replica's niet meer voor vol aangezien.

Meesters van het Zuiden

Iedereen kent wel de beroemde Hollandse meesters van de 17de eeuw: Rembrandt, Vermeer en Frans Hals. Maar het zuiden van de Nederlanden had zijn eigen namen, zoals Pieter Paul Rubens, Antony van Dyck en Jacob Jordaens. In Antwerpen werkten zij – samen met hun leerlingen – aan grote landelijke opdrachten, waaronder die voor Paleis Huis ten Bosch. En niet te vergeten de drie meesters afkomstig uit de huidige provincie Noord-Brabant: Theodoor van Thulden, Thomas Willeboirts Bosschaert en Abraham van Diepenbeeck.

Onze favorieten

De komst van historieschilderkunst

De economische bloei in de 17de eeuw zorgde ervoor dat de kunstmarkt floreerde. Kunstliefhebbers hadden zo hun voorkeuren: een schilderij met een verhaal uit de geschiedenis, de bijbel of de klassieke literatuur stond onbetwist op nummer één. Daarnaast waren er bijvoorbeeld portretten, genrestukken, landschappen en zeegezichten te koop. De schilderijen waren bovendien gróót. Heel groot!

De populariteit van kunst zorgde ervoor dat kunstenaars zich konden specialiseren. Niet alleen de kwaliteit van de 17de-eeuwse kunst, maar ook de veelzijdigheid ervan is daarom opvallend. De grote waardering voor de historieschilderkunst betekende bovendien dat zowel de kunstenaars als het publiek de afgebeelde verhalen kenden, bijvoorbeeld uit gedrukte boekjes met werken van de Griekse en Romeinse schrijvers, geïllustreerd met houtsneden.

Zien: het zilverkabinet

Voor de eksters onder ons: tussen de 17de-eeuwse bloemstillevens staat een familiair zilverkabinet met een spectaculaire presentatie zilver uit de 17de en 18de eeuw. Het wereldlijk en kerkelijk zilverwerk is gemaakt in Brabantse steden als Bergen op Zoom, Breda en 's-Hertogenbosch. Het wereldlijke zilver werd gebruikt door welgestelde Brabantse burgers, het kerkelijk zilver – waaronder kandelaars en kelken – kwam vooral tijdens het vieren van de katholieke mis van pas.

Ontdek meer